Ο συμβολισμός του φιδιού στην παγκόσμια μυθολογία (μέρος 2ο)
Μυθολογίες – Θεολογίες
Αζτέκοι: Το πλουμιστό φίδι, συνδυασμός του πουλιού Κετζάλ και του φιδιού, είναι ο ήλιος, το πνεύμα. Είναι ο Λευκός Θεός από τα σκοτεινά έγκατα που στέλνει τη βροχή, γνώρισμα του Κετζαλκοάτλ και του ουράνιου θεού του Ζωδιακού.
Σαν σεληνιακό αντιπροσωπεύει τη Γυναίκα φίδι, την Κοατλίκουε, που φοράει μια φούστα υφασμένη από ερπετά. Σε άλλο μύθο ένα αρπακτικό γραπώνει το θεό φίδι και από το αίμα του γεννιέται το ανθρώπινο γένος.
Αιγύπτιοι: Ο Ουρέος, η κόμπρα, είναι υπέρτατη θεία και βασιλική σοφία. Όταν βγαίνει από το μέτωπο των Φαραώ, στις παραστάσεις δείχνει την ενεργοποίηση του Άτζνα τσάκρα, του τρίτου ματιού, αυτό που στο Χριστιανισμό λέγεται επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, στο Βουδισμό Σαμάντι, στους Ιάπωνες Σατόρι. Η Μπούτο, φιδίσια θεά έχει μορφή Κόμπρας. Ο Άποφις, ο δράκοντας, σαν Σεθ στην Τυφωνική του όψη, είναι το ερπετό της ομίχλης, ο δαίμονας του σκότους, της διχόνοιας και η οδυνηρή όψη του κατακαίοντος ήλιου. Πρέπει να σημειώσουμε όμως, ότι ο Απάπ, το φίδι που συμβολίζει το κακό, σκοτώνεται από τον Ακέρ, τον όφι του Σεθ. Φίδια στις πλευρές του ηλιακού δίσκου αντιπροσωπεύουν τις θεές που διώχνουν τους εχθρούς του Ρα, του ηλιακού θεού.
Αυστραλοί: Η αρσενική αρχή, η αστραπή. Υπάρχει μία σχέση μεταξύ της παρουσίας ενός φιδιού και της εγκυμοσύνης. Οι Αμπορίτζινς ( ιθαγενείς ) διατηρούν την απόκρυφη λατρεία Κουναπίπι, που βασίζεται στο μυθολογικό κύκλο που μιλάει για τις αδελφές Ουαουλιλάκ, οι οποίες λαμβάνουν απόκρυφες γνώσεις από το φαλλικό Μεγάλο Φίδι. Από την άλλη, το νερόφιδο Ουανάμπι, που κατοικεί στις δυτικές ερήμους προκαλεί ʽ το θάνατο ʽ .
Αφρικάνοι: Ένα βασιλικό έμβλημα, όχημα της αθανασίας. Το φίδι μπορεί να είναι ένας πολιτισμικός ήρωας ή μυθικός πρόγονος που προσέφερε στον άνθρωπο τη σιδηρουργία και τα δημητριακά. Βρίσκουμε επίσης τη λατρεία του ιερού Πύθωνα.
Βουδισμός: Στο κέντρο του Κύκλου της Ύπαρξης του, το φίδι αντιπροσωπεύει την οργή, το γουρούνι την απληστία και άγνοια, ο πετεινός το σαρκικό πάθος και τα τρία μαζί τις αμαρτίες που δεσμεύουν τον άνθρωπο στον κόσμο της πλάνης και στον κύκλο ή τροχό της ενσάρκωσης. Ο Βούδας μεταβλήθηκε σε Ναγκά – φίδι, για να γιατρέψει τους ανθρώπους σε μια περίοδο επιδημίας και λοιμού.
Γνωστικοί: Ο συγγραφέας της θείας Γνώσης.
Το φτερωτό φίδι είναι ο Φάνης και μʼ ένα φωτοστέφανο γύρω του,
απεικονίζει το Φως του κόσμου.
Εβραίοι: Το κακό, ο πειρασμός, η αμαρτία, το σεξουαλικό πάθος,
οι ψυχές των καταδικασμένων στη Σεάλ. Ο χάλκινος όφις του Μωυσή, είναι ομοιοπαθητικός.
Ο Λεβιάθαν είναι το φίδι της αβύσσου. Ο Γιαχβέ εκτοξεύει ʽτον συστρεφόμενο όφιʼ, την αστραπή ( Ιώβ ΚΣΤ΄ 13 ). Η Καμπάλα απεικονίζει τον Αδάμ – Κάδμο σαν ένα άνδρα που κρατά ένα όρθιο φίδι από το λαιμό.
Ελλάδα: Σοφία, ανανέωση της ζωής, ανάσταση, ίαση και γνώρισμα του Ασκληπιού
( Ιησούς, αυτός που θεραπεύει ), του Ιπποκράτη, του Ερμή και της Υγείας. Είναι επίσης μια μορφή του Ασκληπιού σαν σωτήρας θεραπευτής. Είναι αφιερωμένο στην Αθηνά σαν σοφία ( στην ασπίδα της ) και ιδιαίτερα στον Απόλλωνα των Δελφών, ο οποίος σαν φως, σφαγιάζει τον πύθωνα του σκότους και του κατακλυσμού ( ο Αγ. Γεώργιος, δεν είναι νέο σύμβολο, αλλά παλαιότατο, των ʽειδωλολατρώνʼ). Η Ρέα, μεγάλη μητέρα, κρατά φίδια, οι Βάκχες κρατούν φίδια, η Εστία έχει σαν σύμβολο το φίδι. Γυναίκες όπως οι Ερινύες, η Μέδουσα και η Γραία σε σχέση με τα φίδια, συμβολίζουν τις δυνάμεις της μαγείας και της γητειάς, τη σοφία και το δόλο του φιδιού.
Ορφικοί: …Γιατί, σύμφωνα με εκείνον ( τον Ορφέα ), τα ύδατα υπήρξαν η αρχή των πάντων. Από τα ύδατα σχηματίστηκε λάσπη και από αυτήν δημιουργήθηκε ένα ζώο, ένας δράκοντας με ένα κεφάλι λέοντος κι ένα κεφάλι ταύρου. Ανάμεσά τους βρισκόταν το πρόσωπο ενός θεού. Το όνομά του ήταν Ηρακλής και Χρόνος. Αυτός ο Ηρακλής γέννησε ένα τεράστιο αυγό, το οποίο με τη δύναμη του πατέρα του γινόταν όλο και μεγαλύτερο, ώσπου από την τριβή έσπασε στα δύο. Το πάνω τμήμα του σχημάτισε τον Ουρανό, ενώ το κάτω τη Γαία… Φανερώθηκε επίσης ένας δίμορφος θεός, ο Φάνης ο λαμπερός.
Ιαπωνία: Προσωποποίηση του Σουσάνο–Ο, θεού του κεραυνού και των καταιγίδων.
Ινδία: Η Σάκτι, η φύση, η κοσμική δύναμη. Το σκοτεινό φίδι δείχνει τη δυνατότητα του πυρός, εκδήλωση του βεντικού Άγκνι, το ʽπύρινο ερπετόʼ. Σαν Καλίγια εξολοθρεύεται από τον Κρίσνα, που χόρεψε πάνω στο κεφάλι του. Η κόμπρα είναι ένα βάθρο του Βισνού και σαν τέτοιο είναι η γνώση, η σοφία και η αιωνιότητα. Σαν τον κοσμικό ωκεανό, ο Βισνού κοιμάται πάνω στο κουλουριασμένο ερπετό στα αρχέγονα ύδατα. Ο Ανάντα, ο χιλιοκέφαλος κύριος των φιδιών είναι ο ʽατελείωτοςʼ, ο άπειρος χρόνος του οποίου οι σπείρες περιβάλλουν τη βάση του άξονα του κόσμου. Ένα φίδι τυλίγει το λίγκαμ ( φαλλό ) του Σίβα, ο οποίος γενικότερα σχετίζεται με φίδια. Η Ινδία γνωρίζει και τους όφεις του νερού, τον Άχι που σκοτώνεται από τον Ίντρα και τον Βρίτρα…
Ινδιάνοι: Το πνεύμα του κεραυνού, αστραπή, αυτό που φέρνει βροχή, ο εχθρός του Πουλιού του Κεραυνού. Σεληνιακή και μαγική δύναμη, το δόρυ των θεών του πολέμου. Σύμβολο αιωνιότητας και προάγγελος του θανάτου. Ο Μεγάλος Μανιτού παίρνει τη μορφή φιδιού με κέρατα, με τα οποία διαπερνά τον Φρύνο, το σκοτεινό Μανιτού της κακίας.
Ιράν: Μια μορφή του Αριμάν ή του Άνγκρα Μαϊνιού, ο όφις του σκότους, ο ψεύτης. Το περσικό φίδι Αζι – νταχάκ είναι ο ʽστραγγαλιστήςʼ του θεού Ηλίου. Στο Ζεντ Αβέστα, ο Ορμούζ, αντίθετος του Αριμάν, είναι νεανίας που φέρει δάδα, είναι φωτοδότης όπως ο εωσφόρος. Επίσης σε παραστάσεις ένα φίδι πλέκεται γύρω από τον λεοντοκέφαλο Κρόνο, τον Ζουρβάν Κρόνο.
Κέλτες : Ο Κερνούνος, κερασφόρος ή σαν κριοκέφαλο φίδι, στην κελτική και Γαλατική εικονογραφία, συμβολίζει τον Θεό της αρρενωπότητας και της γονιμότητας. Είναι και έμβλημα της Μπριτζίτ.
Κίνα : Το φίδι σπάνια διαχωρίζεται από τον Δράκοντα, αλλά όταν γίνεται αυτό είναι αρνητικό, κακοποιό, καταστροφικό και ύπουλο. Τα αδέλφια Φο-κι και Νιού-γκούα, απεικονίζονται μερικές φορές σαν φίδια με ανθρώπινα κεφάλια, πράγμα σπάνιο για τον κινέζικο συμβολισμό και δηλώνουν το ζευγάρι Γιν-Γιανγκ και το κηρύκειο. Το φίδι είναι το έκτο από τα συμβολικά ζώα των Δώδεκα Γήινων Κλάδων.
Μανιχέοι : Ένα σύμβολο του Χριστού
Μαορί : γήινη σοφία, εργάτης των βάλτων, της άρδευσης και της ανάπτυξης.
Μινωική Κρήτη : Ο συμβολισμός του φιδιού κυριαρχεί και υπάρχουν αποδείξεις για μια προθεϊστική λατρεία του φιδιού.
Σκανδιναβοί : Το φίδι της Μίντγκαρντ περιβάλει τον κόσμο με τις ατέλειωτες σ[-πείρες της αβύσσου του ωκεανού. Το φίδι Νίντχογκ, ο «φοβερός δείκτης», που ζει στη ρίζα του Υγκντρασίλ του κοσμικού Δέντρου και συνεχώς το ροκανίζει, αντιπροσωπεύει τις κακοποιές δυνάμεις του Σύμπαντος.
Σουμέριοι : Η Βαβυλωνιακή Τιαμάτ, «αυτή που δεν έχει πόδια», σαν δράκαινα, είναι το χάος, το αδιαφοροποίητο, το αδιαχώριστο, που καταστράφηκε από τον Μαρντούκ. Ο ασσυροβαβυλωνιακός Έα, σαν Λαχμούν και Λαχαμού, θαλάσσια φίδια αρσενικό και θηλυκό, γεννάει τις αρχές του ουρανού και της γης.
Η Ιστάρ απεικονίζεται με φίδι.
Ο Φρυγικός Σαβάζιος (Διόνυσος) έχει ένα φίδι σαν κύριο γνώρισμά του.
Η θεά των δημητριακών Νιντάμπα έχει φίδια που βγαίνουν από τους ώμους της.
Τολτέκα : Ο θεός ήλιος που κοιτάζει μέσα από τα σαγόνια ενός φιδιού,
συμβολίζει τον ουρανό.
Χριστιανισμός : Διφορούμενο σύμβολο
Ο Χριστός σαν σοφία και υψωμένος στο Δέντρο της ζωής σαν θυσία και σαν ο Διάβολος στη χθόνια μορφή του. Το φίδι είναι ο Σατανάς, ο Πειρασμός, εχθρός του Θεού και παράγοντας της πτώσης. Το καλό φίδι απεικονίζεται εξερχόμενο από τον κάλυκα του Αγ. Ιωάννη, το Άγιο Δισκοπότηρο. Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος αποκαλείται και Εωσφόρος Φωταγωγός. Ο Τερτυλλιανός λέει ότι οι χριστιανοί αποκαλούσαν τον Χριστό «Αγαθό Όφι».
Ο Γιούγκ παρατηρεί πως οι Γνωστικοί παρομοίασαν το φίδι με τον εγκεφαλικό κορμό και το μεδούλι, που αποτελεί ένα θαυμάσιο σύμβολο του ασυνείδητου και που εκφράζει την ξαφνική απρόσμενη εμφάνισή του, την απροσδόκητη και τρομερή παρεμβολή του. Προσθέτει πως, ψυχολογικά είναι συμπτώματα της αγωνίας και εκφράζει μια ανώμαλη ταραχή του ασυνείδητου, δηλαδή μια επαναδραστηριοποίηση της καταστρεπτικής δύναμής του. Επίσης σημειώνει, πως η συνήθεια αναπαράστασης μεταμορφώσεων και ανανέωσης φιδιών, αποτελεί ένα πολύ τεκμηριωμένο αρχέτυπο. Ο Ουρέος των Αιγυπτίων είναι η ορατή αναπαράσταση της δύναμης Κουνταλίνι, εξυψωμένης σε ένα ανώτερο επίπεδο, όπως εξηγήσαμε και πιο πάνω.
Η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ λέει πως, φυσιολογικά, το φίδι συμβολίζει την αποπλάνηση της δύναμης από την ύλη ( του Ιάσονα από την Μήδεια, του Ηρακλή από την Ομφάλη, του Αδάμ από την Εύα ), ενσαρκώνοντας την εμμονή του κατώτερου στο ανώτερο, του πρότερου στο τελικό. Αυτό επιβεβαιώνει ο P.Diel, για τον οποίο το φίδι είναι σύμβολο, όχι του προσωπικού αμαρτήματος, αλλά της αρχής του εγγενούς κακού σε όλα τα γήινα πράγματα. Στο έργο της Μπλαβάτσκυ πάνω στη Μυστική Δοξασία, βρίσκουμε στοιχεία για την ύπαρξη της Εδέμ, σε μια περιοχή που έβρεχε ο Ευφράτης και η παραπόταμοί του από την Ασία και την Αρμενία, μέχρι την Ερυθρά θάλασσα. Στις Ασσυριακές πινακίδες αποδίδεται σαν Γκαν – Ντουνιάς, ένα όνομα της Βαβυλωνίας, κατά των Α. Ουάιλτερ. Εκεί υπήρχαν ιερατεία με ιεροφάντες τους Αλείμ και αρχηγό τον Γιαβά – Αλείμ, όπου ο νεόφυτος – Αδάμ εισερχόταν στα μυστήρια της εσωτερικής Γνώσης, χρησιμοποιώντας τις ενορατικές του ικανότητες και παρακινούμενος από τον Όφι – Γυναίκα – Ύλη. Οι Ιερείς του Ηρακλή ή
Μελ – Καρθ, του ʽΚυριούʼ αυτής της Εδέμ, φορούσαν δερμάτινους χιτώνες. Ήταν ένας χώρος, κολέγιο, μυστών, αστρολόγων και μάγων της επιστήμης. Εδέμ, ετυμολογικά, σημαίνει φιληδονία και αντιστοιχεί με το ελληνικό ηδονή. Είναι κάτι σαν τον Όλυμπο των Ελλήνων, το Νερού του Ίντρα και τον γεμάτο Ουρί, παράδεισο, που υποσχέθηκε ο Μωάμεθ στους πιστούς του. Παρόμοιο κήπο είχαν και οι Κινέζοι στην Κεντρική Ασία, των οποίο κατοικούσαν Δράκοντες Σοφίας, μυημένοι. Βέβαια, πρέπει να διαχωριστεί αυτός ο γήινος κήπος, από την Εδέμ της Γένεσης ή της Καμπάλα, που αποκαλείται Εδέμ Ύλα – αχ, που σημαίνει Σοφία, είναι Ουράνιος, σαν τη Νιρβάνα των Βουδιστών, ένας παράδεισος ευδαιμονίας.
Όσον αφορά τους μυθικούς Δράκοντες και τα ιπτάμενα φίδια, αυτά πηγάζουν από τους Πτεροδάκτυλούς και τους Πλησιόσαυρους των καινοζωικών χρόνων, αλλά η σημερινή επιστήμη δεν δέχεται την συνύπαρξη του ανθρώπου με τέτοια ζώα. Έτσι και αλλιώς η εργασία αυτή δεν έχει σκοπό να εξηγήσει, αλλά να ενημερώσει και αν είναι δυνατόν να ερεθίσει την περιέργεια του αναγνώστη για νʼ αρχίσει τη δική του αναζήτηση, τη δική του έρευνα των γραφών. Άλλωστε σʼ αυτόν τον κόσμο της πολλαπλότητας οι οπτικές γωνίες της Μίας Αλήθειας, είναι τόσες πολλές, που το μόνο σίγουρο που γνωρίζουμε είναι ότι:
ʽΤα πράγματα που γνωρίζουν οι άνθρωποι δεν μπορούν με κανένα τρόπο να συγκριθούν, από την άποψη των αριθμών, με τα πράγματα που είναι άγνωστα.ʼ
