Οι Θεραπευτικές ιδιότητες του τσαγιού
 

Σήμερα αναγνωρίζονται έξι κατηγορίες τσαγιού: πράσινο, κίτρινο, λευκό, oolong, μαύρο και σκούρο. Το κύριο χαρακτηριστικό με το οποίο ένα τσάι κατατάσσεται σε μία από τις έξι κατηγορίες είναι ο βαθμός πολυφαινολικής του οξείδωσης. Αυτή η φυσική οξείδωση είναι μια ενζυματική αντίδραση που μοιάζει με το ρόδισμα ενός κομμένου μήλου ή φρεσκοκομμένων φύλλων βασιλικού. Για το τσάι, είναι η βιοχημική διαδικασία που αλλάζει τα φρεσκοκομμένα φύλλα από πράσινα σε κίτρινα, πορτοκαλί σε κόκκινο και τέλος καφέ. Η τέχνη της παρασκευής τσαγιού περιλαμβάνει τη διευκόλυνση της οξείδωσης και της αφυδάτωσης των φύλλων τσαγιού, μέσω μιας σειράς περίπλοκων βημάτων για την επίτευξη της επιθυμητής γεύσης και αρώματος. Σε καθεμία από τις έξι κατηγορίες, εκατοντάδες παραδοσιακά στυλ τσαγιού διαφοροποιούνται από παράγοντες όπως η περιοχή καλλιέργειας, η ποικιλία, ο χρόνος συγκομιδής και η τεχνική χειροτεχνίας.

 

​

Πράσινο τσάι

Είναι εκείνο που έχει συζητηθεί περισσότερο για τα ευεργετικά του αποτελέσματα. Περιέχει ενεργά συστατικά, ιδιαίτερα πολύτιμα για τον οργανισμό μας.

Θεραπευτικές ιδιότητες:

        Έχει διουρητική δράση, ιδιαίτερα αν το πίνετε κάθε πρωί νηστικοί στην θέση του καφέ. Συμβάλλει στην αποβολή των κατακρατημένων υγρών, απομακρύνοντας έτσι το πρήξιμο στα πόδια.

         Προσφέρει αντιγηραντική προστασία. Οι βιταμίνες, τα μέταλλα και οι πολυφαινόλες που περιέχει αντιτίθενται στις ελεύθερες ρίζες.

       Βελτιώνει τη βακτηριακή χλωρίδα του εντέρου.

         Συμβάλλει στο αδυνάτισμα, γιατί αυξάνει την ταχύτητα με την οποία ο οργανισμός καίει το λίπος.

         Μειώνει τη χοληστερίνη, χάρη στις πολυφαινόλες, που διατηρούν υψηλό το επίπεδο της αδρεναλίνης στο αίμα.

         Προστατεύει από τους κακοήθεις όγκους. Ιδιαίτερα έχει προληπτική δράση κατά του καρκίνου του προστάτη, του στήθους, των πνευμόνων και των μελανωμάτων.

         Είναι φίλος της καρδιάς, γιατί ομαλοποιεί την πίεση του αίματος.

          Είναι χρήσιμο κατά της διάρροιας: μαζί με λεμόνι, το τσάι αποτελεί ένα ιδανικό στυπτικό φάρμακο. Ακόμα, μπορεί να φανεί χρήσιμο ως συμπλήρωμα για την αναπλήρωση των χαμένων υγρών,

           Είναι κατά του άσθματος και της αλλεργικής ρινίτιδας: ορισμένες ουσίες του τσαγιού, όπως η θεοφυλλίνη, δρουν βρογχοδιασταλτικά και διευκολύνουν την αναπνοή,

          Καταπραΰνει τη γαστρεντερίτιδα: οι τανίνες του τσαγιού ασκούν μία καταπραϋντική δράση στο στομάχι και το έντερο,

         Δρα κατά της τερηδόνας: σύμφωνα με έρευνες, το τσάι συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας των δοντιών.

Το τσάι αντενδείκνυται σε όσους υποφέρουν από άγχος, αϋπνία ή ταχυπαλμία, δυσκοιλιότητα, έχουν έλκος.

 

Μαύρο τσάι

Τα μαύρο τσάι χάνει με την κατεργασία της ζύμωσης, στην οποία υπόκειται, μία ποσότητα τανίνης και πολυφαινόλης. Γι’ αυτό σε σχέση με το πράσινο τσάι έχει λιγότερες θεραπευτικές ενδείξεις.

Πάντως σε κάθε περίπτωση συμβάλλει στην ομαλοποίηση της αρτηριακής πίεσης, στην τόνωση του νευρικού συστήματος, στη γενικότερη αντιοξειδωτική δράση. Ιδιαίτερα του «Gunpowder» μια ποιότητα μαύρου τσαγιού, πολύ διαδεδομένο στις χώρες της Αφρικής, μπορεί να μειώσει τη δράση των ραδιενεργών στοιχείων.  Μπορείτε αντί για στοματικό υγρό να το αντικαταστήσετε με μαύρο τσάι χωρίς ζάχαρη, πλένοντας τουλάχιστον 2-3 φορές καθημερινά το στόμα και τα δόντια σας.

 

 

Σπάνιες ποικιλίες τσαγιού

Εκτός από τις γνωστές ποικιλίες, υπάρχουν άλλοι 2 τύποι τσαγιού λιγότερο γνωστοί.

Το τσάι Οolong

Η λέξη Οolong στην κινέζικη γλώσσα σημαίνει μαύρος δράκος και πρόκειται για μια ποικιλία ενδιάμεση μεταξύ του μαύρου και του πράσινου τσαγιού. Αποτελεί άριστο αφέψημα για το απόγευμα και αντικαθιστά το κρασί σε ένα κινέζικο γεύμα. Πίνεται χωρίς ζάχαρη ή λεμόνι και αν το πιείτε στο τέλος του φαγητού, βοηθά στην καλή πέψη.

Το λευκό τσάι

Το λευκό τσάι αντίθετα είναι το πιο πολύτιμο και σπάνιο τσάι που υπάρχει στον κόσμο. Κατά μία έννοια είναι το πιο φυσικό, γιατί είναι πολύ περιορισμένες οι φάσεις της επεξεργασίας του. Τα φύλλα του έχουν ασημένια απόχρωση και δίνουν ένα έγχυμα ανοιχτού χρώματος και λεπτής γεύσης. Το άσπρο τσάι, αν αναμιχθεί με λεβάντα, καταπολεμά την αϋπνία.

 Προτιμήστε βιολογικό τσάι  θα το βρείτε  στα καταστήματα βιολογικών προϊόντων.

 Αν το νερό της βρύσης δεν είναι και ότι καλύτερο… καλύτερα να προτιμήσετε το εμφιαλωμένο Το ιδανικό είναι να βράσετε το νερό, να το αφήσετε να κρυώσει και αφού αλλάξετε σκεύος να το χρησιμοποιήσετε στη συνέχεια.

 Χρησιμοποιήστε τσαγιέρα σερβιρίσματος από πορσελάνη ανοιχτού χρώματος για να μένει αναλλοίωτη η γεύση και το άρωμα του τσαγιού, την οποία δεν πρέπει να πλένετε ποτέ με απορρυπαντικό, ούτε να τη σκουπίζετε με πετσέτα.

Αφού ρίξετε το νερό στην  τσαγιέρα πρέπει να αφήσετε το πράσινο τσάι για 5-7 λεπτά και μετά να το σερβίρετε ζεστό. Για το μαύρο τσάι της Ινδίας προβλέπεται 3-4 λεπτά χρόνος αναμονή, ενώ για το μαύρο τσάι της Αφρικής αρκούν 2 λεπτά. Αντίθετα το μαύρο κινέζικο τσάι χρειάζεται χρόνο αναμονής γύρω στα 5-7 λεπτά. Για την ποικιλία Oolong προβλέπονται 7 λεπτά αναμονής, ενώ για το άσπρο τσάι που είναι και το πιο ντελικάτο χρειάζονται 15 λεπτά.

 

 

Τσάι μάτσα

H αυθεντική σκόνη πράσινου τσαγιού Matcha, προέρχεται αποκλειστικά από τη περιοχή Kyoto της Ιαπωνίας και ήδη από τον 12ο αιώνα καλλιεργείται και χρησιμοποιείται στην Ιαπωνία σαν βότανο της ιατρικής. Είναι μία υπερτροφή, πλούσια σε θρεπτικά στοιχεία με εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες. Παρουσιάζει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση (περιέχει μάλιστα 137 φορές περισσότερες αντιοξειδωτικές ιδιότητες από το κανονικό τσάι!).

 

Οι ευεργετικές του ιδιότητες:

-Είναι εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών

- Περιέχει βιταμίνη C, σελήνιο, χρώμιο και μαγνήσιο.

- Ενισχύει το ανοσοποιητικό, αφού είναι πλούσιο σε κατεχίνες και επιγαλοκατεχίνες

- Είναι αντικαρκινικό.

– Είναι πηγή ενέργειας, ενισχύει την αντοχή και τη συγκέντρωση(θεωρείται ως το καλύτερο υποκατάστατο του καφέ).

– Ενισχύει τον μεταβολισμό και βελτιώνει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος.

- Προσφέρει «ήρεμη» ενέργεια που μπορεί να διαρκέσει για ώρες (λόγω της αναλογίας της καφεΐνης με την L-θειανίνη, ένα αμινοξύ που βοηθά τη χαλάρωση).

 

 

 

Τσάι Και Βότανα: Ο Κατάλληλος Συνδυασμός

Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα είδη τσαγιού, τα οποία με την προσθήκη άλλων βοτάνων επιτείνουν τις ευεργετικές τους ιδιότητες ή προσθέτουν καινούριες.

Τα βότανα και τα αφεψήματα αποτελούν σημαντική πηγή αντιοξειδωτικών

 

 Λευκαγκαθιά, τίλιο, πασιφλόρα

Καταπραϋντικά και χαλαρωτικά, είναι ιδανικά για όσους υποφέρουν από αϋπνία.

Πώς να τα ετοιμάσετε: Ανακατέψτε αποξηραμένη πασιφλόρα με άνθη τίλιου και λευκαγκαθιάς. Βάλτε 2 κουταλάκια από τα αναμεμιγμένα βότανα σε ένα φλιτζάνι βραστού νερού και σκεπάστε το. Αφήστε το για 10 λεπτά, στη συνέχεια σουρώστε το και για να του δώσετε μία πιο γλυκιά γεύση, προσθέστε λίγο μέλι ή ζάχαρη.

 

Ευκάλυπτος, τίλιο και εχινάκεια

Είναι ωφέλιμα κατά των διαταραχών των χειμερινών μηνών, όπως είναι ο βήχας, το κρυολόγημα και η γρίπη, γιατί έχουν ανακουφιστικές και αποχρεμπτικές ιδιότητες (το τίλιο και ο ευκάλυπτος) και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα (η εχινάκεια).

Πώς να τα ετοιμάσετε: Ανακατέψτε αποξηραμένα φύλλα ευκαλύπτου, άνθη τίλιου και ρίζες εχινάκειας. Βάλτε δύο κουταλάκια από το μίγμα σε ένα φλιτζάνι καυτού νερού και αφήστε το για 20 λεπτά. Στη συνέχεια, σουρώστε το και πιείτε το με μικρές ρουφηξιές καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας. Μπορείτε ακόμα να φτιάξετε ένα αφέψημα μόνο με τις ρίζες της εχινάκειας, για να επωφεληθείτε στο μάξιμουμ από τα ενεργά συστατικά της: αφήστε μία κουταλιά ρίζας να βράσει σε 250ml νερού για 15 λεπτά σε χαμηλή φωτιά. Σουρώστε το και πιείτε το. 

 

Εχινάκεια

Η εχινάκεα είναι ένα από τα πιο σημαντικά βότανα ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος. Είναι αντιφλεγμονώδης και αντιβιοτική. Περιέχει ποσότητα μιας φυσικής αντιβιοτικής ουσίας, η οποία αυξάνει την παραγωγή Τ-κυττάρων που καταπολεμούν τις φλεγμονές. Επιπλέον είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της γρίπης και των κρυολογημάτων, της αμυγδαλίτιδας, της βρογχίτιδας και της φυματίωσης, και συμβάλλει στην αναστολή ανάπτυξης ορισμένων όγκων.                                                                                                                                                                                                               

 

Σημύδα

Έχει διουρητική δράση.

Πώς να την ετοιμάσετε: Βάλτε μία κουταλιά από αποξηραμένα φύλλα σε ένα φλιτζάνι βραστού νερού και σκεπάστε το. Αφήστε το για 15 λεπτά. Στη συνέχεια, σουρώστε το και πιείτε το σκέτο.

 

Δίκταμο

Το πολυετές, πολύκλαδο φρύγανο της Κρήτης, της οικογένειας των Χειλανθών (όπως το τσάι του βουνού), είναι γνωστό με πολλές ονομασίες: Έρωντας, λιβανόχορτο, σταμνόχορτο, στομαχόχορτο. Ο δίκταμνος κατά την αρχαιότητα, από την εποχή της Μινωικής Κρήτης και στην αρχαία Ελλάδα θεωρείται από τα σπουδαιότερα φαρμακευτικά φυτά, με μικροβιοκτόνο, αντιφλεγμονώδη και αποτοξινωτική δράση, που οφείλονται στις ουσίες του θυμόλη και καρβακρόλη. Λόγω μεγάλης ζήτησης στο εξωτερικό και υψηλής τιμής, το δίκταμο καλλιεργήθηκε συστηματικά, ωστόσο το αυτοφυές είναι ανώτερης ποιότητας. Δυστυχώς όμως, εξαιτίας της αλόγιστης χρήσης, τείνει να εξαφανιστεί.

 

 

Ιτιά

Salix alba

Ο φλοιός της ιτιάς περιέχει σαλικίνη, μια ουσία παρόμοια με την ασπιρίνη, η οποία συμβάλλει στην αντιμετώπιση του πόνου και του πυρετού. Η σαλικίνη ενώ έχει τις ίδιες αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της ασπιρίνης, δεν προκαλεί παρενέργειες, όπως γαστρικούς ερεθισμούς και γαστρορραγία. Αντίθετα, οι τανίνες που περιέχονται στο φλοιό της ιτιάς βοηθούν στην πέψη.

 

 

Κιχώριο

Cichorium intybus

Το κιχώριο, η γνωστή πικραλίδα είναι ένα πολύτιμο βότανο. Είναι γνωστή η ιδιότητά του στην ενίσχυση του πεπτικού συστήματος, την πρόληψη χολολιθίασης, τη μείωση ουρικού οξέος, την καταπολέμηση ρευματισμών και ουρικής αρθρίτιδας. Οι πρόσφατες έρευνες απέδειξαν και τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του, καθώς και τη δράση του στην αντιμετώπιση αρρυθμίας, ταχυπαλμίας και στη μείωση τιμών σακχάρου στο αίμα.

 

 

Λεμονόχορτο

Lemon grass

Το λεμονόχορτο, το οποίο χρησιμοποιείται τακτικά στην ασιατική κουζίνα, περιέχει συστατικά που βοηθούν στον έλεγχο παραγωγής χοληστερόλης. Το αιθέριο έλαιο του λεμονόχορτου –όπως έχει αποδειχθεί με έρευνες- συμβάλλει στη μείωση της χοληστερόλης αλλά και στην πρόληψη των καρδιοπαθειών.

 

 

Μέντα

Mentha piperita

Η μέντα που συνοδεύει ευχάριστα το τσάι, είναι από τα χολαγωγά βότανα και εξυπηρετεί στην έκκριση γαστρικών υγρών, διευκολύνοντας την πέψη. Το έλαιο των φύλλων της συμβάλλει στην καταπολέμηση της έντασης, του άγχους και της ναυτίας.

 

 

Πιπερόριζα

Η πιπερόριζα είναι βότανο που διευκολύνει την πέψη και συμβάλλει στην απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών. Επιπλέον ανακουφίζει από κολικούς, μετεωρισμό και ναυτία. Σημαντικές όμως είναι και οι αντιφλεγμονώδεις, αντιβακτηριακές, αντιιικές και ανοσοενισχυτικές της ιδιότητες, σύμφωνα με πρόσφατα εργαστηριακά πειράματα. Τα συστατικά της πιπερόριζας προλαμβάνουν τη συσσωμάτωση των αιμοπεταλίων και συμβάλλουν στην πρόληψη καρκίνου.

 

Σαμπούκος

Πλούσιος σε βιταμίνη C και βιοφλαβονοειδή, ο καρπός του σαμπούκου συμβάλλει στην καταπολέμηση του κοινού κρυολογήματος αλλά και της γρίπης, στην αλλεργική ρινίτιδα και στην ιγμορίτιδα, μειώνει την παραγωγή βλέννας στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Ως αφέψημα δημιουργεί εφίδρωση, με αποτέλεσμα να αποβάλλονται οι τοξίνες του οργανισμού.

 

Χαμομήλι

Το γνωστό από την αρχαιότητα χαμομήλι, έχει την ιδιότητα να καταπραΰνει το στομάχι, να βοηθά στην αποβολή τοξινών μέσω της εφίδρωσης, ενώ παράλληλα έχει αντιπυρετική δράση. Ανακουφίζει από το στρες, καταπολεμά την αϋπνία, βοηθά στην αντιμετώπιση της οσφυαλγίας και σε προβλήματα του ουροποιητικού συστήματος, καθώς και στους μυϊκούς σπασμούς της εμμηνόρροιας.

 

 

Λουίζα

Το άρωμά της θυμίζει το άρωμα ενός φρεσκοτριμμένου λεμονιού. Περιέχει πτητικά έλαια (κιτρονελλάλη, λιναλόλη κ.α.), φαινολικά οξέα και φλαβονοειδή όπως η λουτεολίνη που είναι γνωστή για τις αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές της ιδιότητες.  Τ Βοηθά στη μείωση των φλεγμονών, στην απώλεια βάρους, ενισχύει το ανοσοποιητικό, βοηθά στα πετπικά προβλήματα, μειώνει το στρες και το άγχος, έχει αποχρεμπτικές ιδιότητες, βοηθά στην ακμή και τα εκζέματα κ.α..

 

 

Γλυκόριζα

Η γλυκόριζα με την ιδιαίτερα γλυκιά γεύση (η οποία οφείλεται στη γλυκυζυρίνη, πάνω από 60 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη) είναι ένα ποώδες πολυετές φυτό με πολλαπλές φαρμακευτικές ιδιότητες. Έχει αντιρρευματικές ιδιότητες (παρόμοιες με αυτές της κορτιζόνης), είναι αντιφλεγμονώδης, βοηθά στην αντιμετώπιση προβλημάτων του πεπτικού, όπως τα έλκη στομάχου, η καούρα, η κολίτιδα και η γαστρίτιδα, βοηθά το σώμα να ρυθμίσει αποτελεσματικότερα την κορτιζόλη, την ορμόνη του στρες, έχει βλεννολυτική και βρογχοδιασταλτική δράση (βοηθά σε προβλήματα του αναπνευστικού, όπως βήχας, άσθμα, βρογχίτιδα, πνευμονία), βελτιώνει την όψη της επιδερμίδας και αντιμετωπίζει το έκζεμα, βοηθά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού, έχει καρδιοπροστατευτική δράση. Βέβαια πρέπει να επισημανθεί πως είναι ένα βότανο με υψηλό δείκτη παρενεργειών και όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα καλίου, με συνεπακόλουθα προβλήματα στην καρδιά και τη λειτουργία των μυών καθώς και υπέρταση, δύσπνοια και κεφαλαλγίες.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υγρό εκχύλισμα, ως τσάι, ως σκόνη (σε συνδυασμό με μια βάση τζελ, μπορεί να γίνει μια τοπική αλοιφή για δερματικά προβλήματα) και σε κάψουλες.

 

 

Σπαθόχορτο

Αλλιώς λέγεται βάλσαμο ή βαλσαμόχορτο (επιστημονικά Υπερικόν το διάτρητον -Hypericum perforatum). Είναι ένα φαρμακευτικό βότανο με αντικαταθλιπτική δράση και ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Επίσης λειτουργεί ως ηρεμιστικό, αντικαταθλιπτικό, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της βρογχίτιδας, του σπασμωδικού βήχα και του άσθματος λόγω των αποχρεμπτικών του ιδιοτήτων, ρυθμίζει την έμμηνο ρύση και ανακουφίζει το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, είναι διουρητικό, ανακουφίζει από  γαστρίτιδα, δυσπεψία, δυσεντερία και τυμπανισμό, διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα. Έχει κι αυτό κάποιες παρενέργειες (πρέπει να αποφεύγεται κατά την κύηση και το θηλασμό, αυξάνει την υπάρχουσα φωτοευαισθησία σε κάποια άτομα και αντενδείκνυται αν γίνεται παράλληλη χρήση αμφεταμινών, χαπιών αδυνατίσματος, κορτιζονούχων εισπνοών για αναπνευστικά προβλήματα, ρινικών αποσυμφορητικών).  Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως έγχυμα, ως αφέψημα, ως εκχύλισμα (απόσταγμα), ως κάψουλες και ως έλαιο (βαλσαμέλαιο ή βαλσαμόλαδο ή σπαθόλαδο).