top of page
200 εκπαίδευση δασκάλων.jpg

Οι πέντε καταστάσεις του ανθρώπινου νου

Γράφει ο Tassos Antonopoulos Narayana
 

«Το μυαλό δεν είναι δοχείο για να γεμίσει, αλλά φωτιά για να ανάψει»
Πλούταρχος.


Ο νούς είναι το επίκεντρο της ζωής μας. Αλληλοεπιδρούμε με το σύμπαν με τις σκέψεις μας. Ακόμα και όταν κοιμόμαστε, το μυαλό λειτουργεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις είμαστε σε κατάσταση χάους και σύγχυσης, ενώ σε ορισμένες, το μυαλό μας είναι ήρεμο και συγκεντρωμένο. Όταν κάποιος βιώνει το παρόν όπως είναι, μπορεί να παρατηρήσει τη μετατόπιση της συνειδητότητας σε μια πιο υπερβατική κατάσταση. Γνωρίζοντας τη λειτουργία του νου, μπορεί κανείς να παρατηρήσει τη ροή της σκέψης και εν’ συνεχεία να προσπαθήσει να ηρεμίσει και να ελέγξει τον εαυτό του. Στη γιόγκα, το ανθρώπινο μυαλό είναι γνωστό ως «Markata» που σημαίνει μαϊμού. Παρομοιάζεται ο νούς με το ζώο που τρέχει στη φύση από το ένα δέντρο στο άλλο. Η γιόγκα κατατάσσει τον νού σε πέντε καταστάσεις, σύμφωνα με το Nyaya Bhasya (Nyāya Sūtra του Akṣapāda Gautama, 2ο αιώνα μ.Χ.)

20988413_10212475295410715_5366423492788
300 εκπαίδευση δασκάλων.jpg.jpg

1) Mudha (νωθρότητα)

Guna: Tamas

Συμπτώματα: ύπνος, αυταπάτες, φόβος, νωθρότητα

Αιτίες: Λαγνεία, θυμός, απληστία,

Τάση: κακήVritis: εξωστρεφείς, πολυποίκιλα

Τάξη: Χαμηλότερη

2) Kshipta (συνεχής απόσπαση της προσοχής)

Guna: Rajas

Συμπτώματα: πόνος, ανησυχία, εγωιστικές πράξεις

Αιτίες: προσκόλληση, μίσος, εγωισμός

Τάση: κακή και καλή

Vritis: εξωστρεφείς, πολυποίκιλα

Τάξη: Συνηθισμένη

3) Vikshipta (μερική συγκέντρωση)

Guna : Νοθευμένη Sattwa

Συμπτώματα: Χαρά, υπομονή, αρετή, μη-εγωιστικές πράξεις

Αιτίες: ανιδιοτέλεια

Τάση: γνώση, καλοσύνη, πνευματική ευημερία

Vritis: εσωστρεφείς

Τάξη: Αρχή της αναζήτησης

Σε αυτή την κατάσταση το μυαλό είναι μερικές φορές σταθερό, αλλά εύκολα πηγαίνει εδώ και εκεί . Μπορεί να ασχολούμαστε με αρνητικές πτυχές του εαυτού του. Αυτή η κατάσταση μπλοκάρει το μυαλό και δηλητηριάζει τη διαδικασία της σκέψης με απαισιοδοξία. Ο νους σε κατάσταση Vikshipta μπορεί να χειραγωγηθεί εύκολα. Σε αυτή την κατάσταση, όπου ο εσωτερικός και εξωτερικός κόσμος συγκρούονται συνεχώς το άτομο αντιμετωπίζει αμφιβολία, αγωνία και φόβο. Η επιστήμη του yoga μπορεί βήμα – βήμα να φέρει τον νού στο επόμενο στάδιο της ekagra

 

4) Ekagra (Σταθερή συγκέντρωση)

Guna : Αγνή Sattwa

Συμπτώματα: Αυξανόμενη αποταύτιση

Αιτίες: εκλέπτυνση αισθήσεων

Τάση: Σοφία

Vritis: σταθερή συγκέντρωση, χαμηλότερο Samadhi

Τάξη: Yogis 

 

Ekagra σημαίνει ότι ο νους έχει επιτύχει σταθερή συγκέντρωση, είναι στη παρούσα στιγμή και δεν επηρεάζεται από τυχόν εξωτερικούς παράγοντες. Σε αντίθεση με την Vikshipta, η συγκέντρωση δεν είναι επιβεβλημένη, καθώς έρχεται αβίαστα και φυσικά. Σε αυτή την κατάσταση του νου, μπορεί κανείς να συνδεθεί με τον υψηλότερο πνευματικό Εαυτό του. Σε αυτή την κατάσταση, ο ασκούμενος έχει τον έλεγχο του νου. Ο νους είναι ειρηνικός και γεμάτος ενέργεια.

 

5) Niruddha (υπό πλήρη έλεγχο)

Guna: -Συμπτώματα: Απορρόφηση στον Εαυτό

Αιτίες: τέλεια εκλέπτυνση αισθήσεων

Τάση: Απελευθέρωση

Vritis: υπό πλήρη έλεγχο, υψηλότερο Samadhi

Τάξη: Τελειοποιημένοι Yogis

 

Ο νους εδώ είναι σε πλήρη ακινησία. Αποτελεί την πιο επιθυμητή κατάσταση του νου. Παρακολουθούμε τις σκέψεις να περνάνε χωρίς να μας επηρεάζουν. Αυτή η κατάσταση του νου επιτυγχάνεται γενικά μέσω του διαλογισμού και της βαθιάς περισυλλογής. Όπως είπε ο Βούδας, «Διαμορφωνόμαστε από τις σκέψεις μας. Γινόμαστε αυτό που σκεφτόμαστε. Όταν το μυαλό είναι καθαρό, η χαρά ακολουθεί σαν σκιά που δεν εγκαταλείπει μας ποτέ».

bottom of page