ΑΣΤΑΒΑΚΡΑ ΓΚΙΤΑ
Υπάρχουν αυτοί που νομίζουν ότι ο κόσμος υπάρχει και είναι πραγματικός. Υπάρχουν άλλοι που νομίζουν ότι ο κόσμος δεν υπάρχει και δεν είναι πραγματικός. Σπάνιος είναι αυτός ο Ευλογημένος που δεν νομίζει, αλλά είναι πάντα ήρεμος, παραμένοντας στο Απόλυτο.
Ασταβάκρα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Αυτό το βιβλίο εξιστορεί το διάλογο ανάμεσα στο βασιλιά Τζάνακα και το νεαρό σοφό Ασταβάκρα, που δίδαξε στο βασιλιά την ανώτατη σοφία, τη γνώση του Εαυτού. Αφορά την Διδασκαλία του Αντβαϊτά (μη δυϊσμού) όπου παρουσιάζεται η συνομιλία του μαθητή Τζάνακα και του Διδασκάλου του Ασταβάκρα. Η φώτιση του Τζάνακα, όπως απεικονίζεται εδώ, συνέβη στους πολύ αρχαίους καιρούς, πολλές χιλιάδες χρόνια πριν. Αυτές οι διδασκαλίες γνωστές σαν Ασταβάκρα Γκίτα ή Ασταβάκρα Σαμίτα, έχουν επιβιώσει όλες αυτές τις αμέτρητες χιλιετηρίδες, επειδή περιέχουν την πιο αγνή αλήθεια που μπορεί να εκφραστεί με λέξεις.
Αυτό το βιβλίο ήταν και είναι το αγαπημένο των ερημιτών, των γιόγκι, των μυστών, των σοφών και των περιπλανώμενων αγίων από την αρχαία εποχή. Αγαπούσαν, μελετούσαν και ξαναμελετούσαν αυτά τα αποστάγματα της υπέρτατης Αλήθειας. Μαζί με τα Ουπανισάντ, αυτές οι διδασκαλίες είναι μοναδικές στη μυστικιστική παράδοση, για την εξαιρετική τους καθαρότητα και την ακλόνητη αφοσίωσή τους στην Αλήθεια. Μεταδίδονταν από το δάσκαλο στο μαθητή σαν μέσο εστίασης στο Απόλυτο.
Αυτός που μας ενέπνευσε να μελετήσουμε περισσότερο την ιστορία του Τζάνακα και του Ασταβάκρα ήταν ο Θεϊκός μας Διδάσκαλος Σρι Σάτυα Σάι Μπάμπα. Ο Σάι Μπάμπα μιλά για τη σοφία των Ουπανισάντ και τις διδασκαλίες του μη δυϊσμού (Αντβαϊτά) μερικών από τους μεγαλύτερους σοφούς, όπως του Βασίστα, του Ασταβάκρα, του Σάνκαρα, του Ραμάνα Μαχαρσί και του Νισαργκαντάτα Μαχαράτζ. Σε πολλές ομιλίες Του αναφέρεται στη παραδειγματική ζωή του Τζάνακα και εξιστορεί με τον μοναδικό τρόπο Αυτού που ήταν, είναι και θα είναι Πανταχού Παρών λεπτομέρειες της ζωής του Τζάνακα που υπογραμμίζουν την βαθιά του εσωτερική στάση.
Ο Τζάνακα ήταν βασιλιάς της Μιτιλαπούρα, περιοχής της αρχαίας Ινδίας που έζησε την εποχή του Ράμα (Αβαταρική-Θεϊκή ενσάρκωση στην Ινδία πριν 20.000 χρόνια). Ήταν ο πατέρας της Σίτα που έμελλε να παίξει αργότερα το ρόλο της θεϊκής συζύγου του Ράμα στο γνωστό Ινδικό έπος Ραμαγιάνα.
Ο Τζάνακα ήταν ένας κάρμα Γιόγκι ολοκληρωτικά αφιερωμένος στην Υπηρεσία του Θεού και της Ανθρωπότητας. Δρούσε χωρίς την αίσθηση του δρώντα κι έκανε το καθήκον του προς το βασίλειό του με πλήρη απόσπαση. Ήταν ένας ένθερμος αναζητητής της Αλήθειας και δεν ησύχαζε καθόλου μέχρι να φτάσει στο τελικό σκοπό, την πλήρη και ολοκληρωτική συγχώνευση με το Θείο. Ήταν ένας Ράτζα Γιόγκι, είχε πλήρη απόσπαση από το σώμα γι’ αυτό και ονομαζόταν βασιλιάς του Βιντέχα (αυτός που είναι στερημένος σώματος δηλαδή σωματικής συνείδησης).
Η εσωτερική του στάση και η καθημερινή του πρακτική εφέλκυσαν μεγάλους Διδασκάλους της Σοφίας να τον διδάξουν και δέχθηκε τη χάρη τους και τις ευλογίες τους. Τέτοιοι Δάσκαλοι ήταν ο Βασίστα, ο Βισβαμίτρα, ο Γιαγκναβάλκυα, ο Σούκα, ο Ασταβάκρα.
Ρουφούσε το Θεϊκό Νέκταρ της Σοφίας τους και ήταν ένα παράδειγμα άμεσης πρακτικής εφαρμογής αυτών που άκουγε. Ήταν το παράδειγμα του μαθητή που συνειδητοποιεί πως από τη στιγμή που θα έρθει σε επαφή με τις Διδασκαλίες και τον Διδάσκαλο δεν υπάρχει καμιά απολύτως δικαιολογία ή λόγος για αναβολή της πραγμάτωσής τους.
Ο Τζάνακα δεν ικανοποιούταν μέχρι να φθάσει στο τέλος.
Γνώριζε πως μέχρι να πραγματώσει πλήρως τον Εαυτό-Ατμα, η Μάγια ή ψευδαίσθηση μπορεί να ανασυνταχθεί οποιαδήποτε στιγμή και πως το παιχνίδι δεν έχει τελειώσει. Γι’ αυτό συνέχιζε τα ην πορεία του όποιο κι αν ήταν το τίμημα, υπα- κούοντας απόλυτα στις Διδαχές και στις Εντολές των Διδασκάλων του. Απαρνιόταν τα πάντα μέχρι που έφθασε στο τέλος.
Ο Τζάνακα είναι ένα παράδειγμα προς μίμηση. Είναι αυτός που ενώ είναι επιφορτισμένος με μεγάλες ευθύνες και ζει μέσα στο κόσμο μπορεί και παραμένει αποσπασμένος από αυτόν. Παραμένει ακλόνητα προσηλωμένος στο πνευματικό μονοπάτι και στον τελικό σκοπό, την Αυτοπραγμάτωση.
Ο Τζάνακα είναι η πρόκληση στις Διδαχές του Μπαγκαβάν Σρι Σάτυα Σάι Μπάμπα και η πραγμάτωσή τους. Είναι αυτός που με το παράδειγμά του υπενθυμίζει τον σκοπό της Ζωής που είναι η Αυτοπραγμάτωση, η Συγχώνευση με το Θεό, ενώ με την πρακτική του σκιαγραφεί την επίτευξη του Σκοπού αυτού.
Ο Ασταβάκρα, ένας από τους Διδασκάλους του Τζάνακα ήταν και αυτός από εκείνους που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μεταμόρφωση του Τζάνακα, την ώθηση και την καθοδήγησή του προς τον τελικό Σκοπό.
Υπάρχει μια ιστορία στην Μαχαμπαράτα που αφηγείται πως ο Ασταβάκρα πήρε το όνομά του. Γονείς του Ασταβάκρα ήταν ο Καχόρ, δάσκαλος των Βεδών και μητέρα του η Σουτζάτα.
Μια μέρα ο πατέρας του Καχόρ δίδασκε στο δάσος τους μαθητές του απαγγέλλοντας τις Βέδες. Δίπλα του, πιο κει συνήθιζε να κάθεται η γυναίκα του Σουτζάτα που εγκυμονούσε τον γιο τους. Ενώ την είχε πάρει για λίγο ο ύπνος το έμβρυο που βρισκόταν στη κοιλιά της φαίνεται να παρακολουθούσε την απαγγελία των Βεδών που ο πατέρας του δίδασκε στους μαθητές του. Κάποια στιγμή προς μεγάλη έκπληξη όλων, το έμβρυο άρχισε να φωνάζει μέσα από τη μήτρα της μητέρας του: “Πατέρα, χάρη σε σένα έχω ήδη μάθει όλες τις Βέδες ενώ ακόμα βρίσκομαι στη κοιλιά της μητέρας μου. Λυπάμαι που το λέω όμως κάνεις αρκετά λάθη στην απαγγελία σου. Έτσι διόρθωσε τον Καχόρ. Αυτός προσβεβλημένος αποκάλεσε τον γιο του “Ασταβάκρα”, που σημαίνει 8 καμπές. Έτσι σύμφωνα με αυτή την κατάρα το παιδί που ονομάστηκε Ασταβάκρα γεννήθηκε έχοντας το σώμα του παραμορφωμένο σε 8 σημεία. Σίγουρα ενώ σωματικά ήταν παραμορφωμένο πνευματικά έδειχνε ότι δεν ήταν ένα συνηθισμένο παιδί αλλά μια ψυχή πραγματωμένη.
Μια μέρα ο Καχόρ, ο πατέρας του Ασταβάκρα πήγε στην αυλή του βασιλιά Τζάνακα. Ο βασιλιάς είχε τότε στην αυλή του έναν μεγάλο Παντίτ (λόγιο), τον Βαντίν που ήταν γιος του Βαρούνα (θεότητα των υδάτων) και ήταν ένας δεινός ερμηνευτής των Βεδών που κανένας τότε δεν μπορούσε να τον ξεπεράσει. Ο Βαντίν καλούσε τότε σε αντιπαράθεση πολλούς φθασμένους Παντίτ και τους έβαζε τον εξής όρο: εάν τους νικούσε θα έπρεπε να πέσουν στη θάλασσα και να χαθούν κι αν ο ίδιος νικιόταν θα έπρεπε κι αυτός να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο.
Ο Καχόρ καλέστηκε να αντιπαρατεθεί με τον Βαντίν πάνω στις Βέδες, όμως ηττήθηκε όπως και οι άλλοι Παντίτ και στάλθηκε και αυτός μαζί με τους προηγούμενους στα βάθη της θάλασσας. Ο χρόνος πέρασε κι όταν ο Ασταβάκρα ήταν νέος 12 χρονών έμαθε για την άσχημη κατάληξη του πατέρα του και αμέσως θέλησε να αντιμετωπίσει τον Βαντίν. Έτσι συνοδευόμενος από τον θείο του Σβετακέτου πήγε στην αυλή του βασιλιά Τζάνακα. Το νεαρό της ηλικίας του προκάλεσε τη δυσπιστία των ανθρώπων της αυλής και δεν του επέτρεψαν την είσοδο. Όταν όμως τους έδωσε δείγματα της εξαιρετικής γνώσης του πάνω στις γραφές έγινε δεκτός με ενθουιασμό. Αμέσως αναζήτησε τον Βαντίν και ξεκίνησε την αντιπαράθεση μαζί του. Στην αντιπαράθεση αυτή ο Ασταβάκρα είπε στον Βαντίν: “Εάν νικήσω θα φέρεις πίσω όλους τους Παντίτ και τον πατέρα μου μαζί. Εάν χάσω θα ακολουθήσω κι εγώ το δρόμο των άλλων”. Ο Βαντίν συμφώνησε. Αμέσως μετά άρχισαν. Το δωδεκάχρονο αγόρι νίκησε τον μεγαλύτερο Παντίτ της αυλής του βασιλιά. Ο Βαντίν αναγνώρισε την ήττα του και οδήγησε τον Ασταβάκρα στη θάλασσα. Από εκεί βγήκαν ο Καχόρ και όλοι οι άλλοι Παντίτ που όλα αυτά τα χρόνια βρίσκονταν στα βάθη του ωκεανού και παρίσταντο σαν ιερείς σε μια μεγάλη γιάγκνα (θυσία, ιεροτελεστία) που έκανε ο ίδιος ο πατέρας του Βαντίν, ο Βαρούνα. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο ο Βαρούνα είχε στείλει το γιο του Βαντίν που με τις ιδιαίτερες γνώσεις του είχε καταφέρει να νικήσει όλους τους Παντίτ, να τους στείλει στα βάθη του ωκεανού που κατοικούσε ο Βαρούνα για να βοηθήσουν να ολοκληρωθεί η γιάγκνα. Ο Καχόρ ήταν πολύ ευχαριστημένος με το γιο του και θέλησε να τον απαλλάξει από την επίδραση της κατάρας. Είπε στον Ασταβάκρα να κάνει μπάνιο στον ποταμό Σαμάνγκα. Ο Ασταβάκρα μπήκε στον ποταμό και βγήκε από αυτόν έχοντας όλα τα μέλη του ίσια και το σώμα του ευθύ. Το όνομα όμως Ασταβάκρα έμεινε για πάντα.
Η Ασταβάκρα Γκίτα έπαιξε σημαντικό ρόλο στη ζωή του Σουάμι Βιβεκανάντα. Το πρώτο καιρό που ο Βιβεκανάντα είχε γνωρίσει τον Ραμακρίσνα είχε στενή επαφή με την αδελφότητα (το Μπράχμο Σαμάτζ) και βρισκόταν στην επιρροή των ιδεών και των διδασκαλιών του. Τότε δεν μπορούσε να πιστέψει και να κατανοήσει το Αντβαϊτά (μη δυϊσμό) και αντιστεκόταν σε όποια διδασκαλία Αντβαϊτά ήθελε να τού δώσει ο Ραμακρίσνα. Ο Ραμακρίσνα, όμως έβλεπε στο βάθος του είναι του Βιβεκανάντα, τις δυνατότητες του και την ωριμότητά του να προσεγγίσει και να κατανοήσει το Αντβαϊτά. Έτσι βρήκε ένα τρόπο να ξεπεράσει τη δυσκολία και την αντίσταση του Βιβεκανάντα. Είχε στο δωμάτιό του ένα αντίγραφο της Ασταβάκρα Γκίτα και συχνά ζητούσε από τον Βιβεκανάντα να του το διαβάζει. Αφού διάβαζε λίγο αυτός αρνιόταν να συνεχίσει περαιτέρω. Ο Δάσκαλος όμως του ζητούσε να συνεχίσει λέγοντας ότι δεν χρειάζεται και δεν επιμένει να δεχτεί τις Διδασκαλίες του, απλά μόνο να διαβάζει για να ακούει ο Ραμακρίσνα.
Με αυτό το τρόπο το βιβλίο αυτό επηρέασε ιδιαίτερα τον Σουάμι Βιβεκανάντα στα πρώτα του χρόνια μαζί με τον Σρι Ραμακρίσνα.
Για να μεταφερθούμε στις εσωτερικές εμπειρίες που βίωνε ο Τζάνακα προκειμένου να φθάσει στο Τελικό Σκοπό, την Αυτοπραγμάτωση, αλλά και την καθοδήγηση που δέχθηκε από Δασκάλους αλλά και από τον Ασταβάκρα αναφέρουμε τέσσερις ιστορίες που περιγραφικά αναφέρει ο Μπαγκαβάν Σρι Σάτυα Σάι Μπάμπα και πιστεύουμε ότι σηματοδοτούν το δρόμο.
Ο Ασταβάκρα ξεκινά την ομιλία του
Ο βασιλιάς Τζάνακα λαχταρούσε επίμονα να γνωρίσει την Υπέρτατη Αλήθεια και αναζητούσε σ’ όλη την απέραντη επικράτεια του, ανάμεσα σε μερικούς από τους πιο αναγνωρισμένους λόγιους και φιλοσόφους του κόσμου, ένα πλήρως πραγματωμένο ον που να έχει την πνευματική δύναμη να τον οδηγήσει στην υπέρτατη σοφία. Δεν μπορούσε να βρει κανένα. Αλλά η αγνή καρδιά του βασιλιά Τζάνακα και η αγωνιώδης έκκλησή του, ανάγκασαν τον οικουμενικό Διδάσκαλο να αποκαλύψει τον Εαυτό του και να αναζητήσει το βασιλιά με τη μορφή του Ασταβάκρα.
Με μεγάλη ταπεινότητα ο βασιλιάς ικέτευσε τον Ασταβάκρα να του δείξει το δρόμο για τη φώτιση. Ο Ασταβάκρα είπε στο βασιλιά ότι ένα βασιλικό παλάτι δεν ήταν το κατάλληλο μέρος για μια τέτοια διδασκαλία. Ζήτησε από το βασιλιά να απεγδυθεί όλα τα βασιλικά ενδύματα κι αντικείμενα, να φορέσει το απλό ένδυμα του ερημίτη και να τον ακολουθήσει στο δάσος. Άφησαν πίσω μακριά τη βασιλική πόλη και έφτασαν στο γαλήνιο περιβάλλον του δάσους. Εκεί σ’ ένα ξέφωτο ο Τζάνακα προσκύνησε τον Ασταβάκρα και με ευλάβεια του είπε:
Κύριέ μου, πες μου σε παρακαλώ, πώς συμβαίνει η αυτοπραγμάτωση; Πώς πετυχαίνεται η απελευθέρωση; Πώς αποκτιέται η υπέρτατη γνώση του Απόλυτου;
Ο Ασταβάκρα ήταν πολύ ευχαριστημένος με τη μονοσήμαντη επιθυμία του Τζάνακα να γνωρίσει την Αλήθεια. Απαντώντας στην ένθερμη του παράκληση, ο Ασταβάκρα ξεκίνησε τη διδασκαλία, με την οποία δίδαξε στον Τζάνακα την υπέρτατη Αλήθεια του Απείρου. Ο Ασταβάκρα είπε:
Αγαπητό μου παιδί, αν ποθείς την απελευθέρωση, απομακρύνσου από την έλξη προς τα πέντε στοιχεία και τα αντικείμενα των αισθήσεων. Εγκατέλειψε την προσκόλλησή σου σ’ αυτά όπως θα απέφευγες το δηλητήριο. Με κανένα τρόπο δε συνδέεσαι μ’ αυτά. Γέμισε τον εαυτό σου με τις αρετές της συγχώρεσης, της ευγένειας, της ειλικρίνειας και της ικανοποίησης. Άφησε αυτά να είναι το νέκταρ σου, άφησέ τα να είναι η πρωταρχική τροφή σου.
Δεν είσαι φτιαγμένος από γη, νερό, φωτιά, αέρα ή αιθέρα. Δεν είσαι το σώμα. Δεν είσαι το μέλος μιας συγκεκριμένης οικογένειας ή φυλής. Δεν είσαι συνδεδεμένος με κανένα έθνος ή πολιτισμό. Με κανένα τρόπο δεν σχετίζεσαι με τα πράγματα του κόσμου. Δεν είσαι αντιληπτός από τις χονδροειδείς ούτε από τις λεπτοφυείς αισθήσεις. Είσαι ο μάρτυρας όλων αυτών. Είσαι ο αθάνατος Εαυτός, η Οικουμενική Συνειδητότητα.
Όταν αποσπαστείς από το σώμα και μείνεις στην αγνή Συνειδητότητα, γίνεσαι ο αληθινός Εαυτός σου, που είναι παντοτινά γαλήνιος, παντοτινά ευτυχής. Να γνωρίζεις ποιος πραγματικά είσαι, είναι απελευθέρωση.
Ιδέες σωστού ή λάθους, αρετής ή αμαρτίας, πράξης ή απόλαυσης, ευχαρίστησης ή πόνου, είναι όλες του νου. Δεν είναι για σένα. Εσύ είσαι ο Αυτόφωτος, ο Ενορατικός των πάντων. Είσαι παντοτινά Ελεύθερος. Πράγματι αυτά ήταν τα δεσμά σου, ότι είχες ταυτίσει τον εαυτό σου με τον πράττοντα, παρά με τον Ενορατικό, τον αγνό Μάρτυρα.
Είσαι αυτή η συνειδητότητα που διαπερνά τα πάντα, αυτή η υπέρτατη ευδαιμονία πάνω στην οποία αυτό το απατηλό σύμπαν έχει προβληθεί, όπως όταν στο λυκόφως του δειλινού ένα άκακο ουδέτερο σκοινί που βρίσκεται πάνω στο χώμα μπορεί λαθεμένα να προβληθεί σαν ένα φοβερό φίδι.
Κάψε τώρα το δάσος της άγνοιας που σε απέτρεψε από το να γνωρίσεις τον πραγματικό Εαυτό σου. Κατέστρεψε το μαύρο ερπετό του εγώ, που σε έχει κρύψει εντελώς από τον Εαυτό σου, και έτσι έχεις ξεχάσει ότι είσαι η υπέρλαμπρη, η αγνή, η πάντα ελεύθερη, η αιώνια ευτυχής Συνειδητότητα.
Όταν θεωρείς τον εαυτό σου ελεύθερο, τότε σίγουρα θα ελευθερωθείς. Αλλά αν συνεχίζεις να θεωρείς τον εαυτό σου δέσμιο, τότε θα παραμένεις δέσμιος. Όπως σκέφτεσαι, έτσι και γίνεσαι. Σκέψου το άπειρο και γίνε το άπειρο. Η αλήθεια είναι ότι είσαι το άπειρο. Συνειδητοποίησέ το.
Είσαι ο Αθάνατος Εαυτός, ο Πανταχού Παρών Μάρτυρας, ο Τέλειος, ο Αδρανής, ο δίχως δεσμεύσεις, ο χωρίς επιθυμίες, ο μη δυαδικός, ο πάντα συνειδητός, ο Αυτόφωτος, ο Αγέννητος, ο Αθάνατος, ο πάντα απορροφημένος στη σιωπή της άπειρης Ευδαιμονίας.
Αλλά αγνό, αψεγάδιαστο, παιδί μου, έχεις επιτρέψει μέσω της πλάνης, στον εαυτό σου, να μπλεχθεί με τον κόσμο και νομίζεις ότι είσαι μέρος του. Νομίζεις ότι είσαι το σώμα κι έτσι δεσμεύτηκες. Έχεις πιαστεί στην παγίδα της σωματικής συνείδησης.
Εγκατέλειψε τις λαθεμένες σου ταυτίσεις και ψευδαισθήσεις. Κόψε όλες αυτές τις λανθασμένες αντιλήψεις με το ξίφος της αυτογνωσίας. Εγκατέλειψε τις μικρονοητικές σου πεποιθήσεις ότι είσαι ένα άτομο. Ταύτισε τον εαυτό σου μόνο με τον οικουμενικό Εαυτό, την αγνή, μη δυαδική Συνειδητότητα.
Δεν είσαι ένα μικρό σώμα που υπάρχει σ’ αυτό τον κόσμο. Όχι! Είναι ο κόσμος που υπάρχει μέσα σου. Είσαι το αγνό πνεύμα που διαπερνά όλο το σύμπαν και πάνω στο οποίο όλο το σύμπαν κείται. Είσαι η διαρκής, η άμορφη, η απροσμέτρητη, η χωρίς όρια και πανταχού παρούσα Διάνοια.
Είσαι ο αγνός καθρέπτης πάνω στον οποίο όλος ο κόσμος εμφανίζεται σαν μια εικόνα. Αυτή η αντανάκλαση που περιλαμβάνει τον κόσμο της πολλαπλότητας έρχεται και φεύγει, όπως και τα σύμπαντα εμφανίζονται και εξαφανίζονται μέσα σου, αλλά Εσύ, ο υπέρτατος Εαυτός παραμένεις ανεπηρέαστος.
Όπως ακριβώς ο αιθέρας που διαπερνά τα πάντα, είναι και μέσα και έξω από ένα βάζο, έτσι και Εσύ η αιώνια Αλήθεια υπάρχεις μέσα σ’ όλα τα πράγματα και πέρα απ’ αυτά. Είσαι το παν και το πέρα απ’ αυτά. Να είσαι ευτυχισμένος!
Ο Τζάνακα διακηρύσσει τη φώτισή του
Μέσα σε μια ξαφνική λάμψη φώτισης που προκλήθηκε από τα λόγια του Γκουρού ο Τζάνακα διακήρυξε:
Ω, Ευλογημένε Διδάσκαλε, τώρα γνωρίζω ότι είμαι η αψεγάδιαστη, γαλήνια, αγνή Συνειδητότητα. Είμαι πέρα από αυτόν τον αισθητό κόσμο κι όλα του τα φαινόμενα. Έχοντας απαρνηθεί τον κόσμο μαζί με το σώμα, τώρα μέσω της χάρης Σου συνειδητοποιώ την υπέρτατη σοφία της Αυτογνωσίας.
Όλον αυτόν τον καιρό νόμιζα πως ήμουν του κόσμου. Για τόσο καιρό ξεγελάστηκα από την πλάνη. Αλλά τώρα γνωρίζω· είμαι ο αθάνατος Εαυτός. Εγώ μόνο φωτίζω αυτό το σώμα και το σύμπαν, γιατί Εγώ μόνο υπάρχω.
Όπως ακριβώς τα κύματα, ο αφρός κι οι φυσαλίδες δεν διαφέρουν από το νερό, έτσι ακριβώς και το σύμπαν δεν διαφέρει στο παραμικρό από Εμένα. Όπως το ύφασμα δεν είναι φτιαγμένο
από τίποτα άλλο, παρά από νήμα, έτσι και το σύμπαν δεν είναι φτιαγμένο από τίποτα άλλο, παρά από τον υπέρτατο Εαυτό.
Όπως κάθε μόριο της ζάχαρης, που παράγεται από το ζαχαροκάλαμο, διαποτίζεται από το χυμό από τον οποίο προήλθε, έτσι και κάθε μόριο του σύμπαντος που παράγεται μέσα μου, διαπερνάται από Εμένα πέρα για πέρα.
Εξαιτίας της άγνοιας, εμφανίζεται ένα φίδι εκεί που υπάρχει μόνο ένα σχοινί. Με τον ίδιο τρόπο εξαιτίας της άγνοιας, ένας κόσμος εμφανίζεται εκεί που υπάρχει μόνο ο Εαυτός. Ο κόσμος δεν έχει δική του ύπαρξη. Είναι μια ψευδαίσθηση προβαλλόμενη πάνω στην Αλήθεια. Εμφανίζεται εξαιτίας της άγνοιας του Εαυτού, και εξαφανίζεται με τη γνώση του Εαυτού. Είναι σαν το προβαλλόμενο φίδι που εμφανίζεται εξαιτίας του σκότους της άγνοιας στη θέση του σχοινιού κι εξαφανίζεται με τη γνώση του σχοινιού.
Όπως ένα πήλινο σκεύος τελικά μεταμορφώνεται σε πηλό, όπως ένα κύμα στο τέλος χάνεται στο νερό, και μια χρυσή αλυσίδα τελικά μετατρέπεται σε χρυσό, έτσι και το σύμπαν έχοντας προέλθει από μένα εξαιτίας της άγνοιας, θα διαλυθεί πίσω σε μένα με την ανατολή της αυτογνωσίας. Όταν όλα τα απατηλά ονόματα και οι μορφές θα έχουν εξαφανιστεί, θα παραμείνω μόνο Εγώ, ο υπέρτατος Εαυτός.
Ω, πόσο υπέροχος Είμαι! Προσφέρω λατρεία στον Εαυτό μου που δεν γνωρίζει τη φθορά κι επιβιώνει ακόμα και μετά την καταστροφή του κόσμου. Ω, πόσο δοξασμένος είμαι Εγώ, που ενώ εμφανίζομαι σαν ένα σώμα, σαν να είμαι Ένας ανάμεσα σε αναρίθμητα πολλούς, στην πραγματικότητα είμαι ο Ένας κι ο Μοναδικός που υπήρξε ποτέ. Δεν έχω έλθει από πουθενά. Είμαι παντοτινά στο αιώνιο τώρα, παραμένοντας στον Εαυτό μου.
Η ίδια η φύση μου είναι φως. Είμαι πάντα ακτινοβόλος και μεγαλειώδης. Όταν αυτό το σύμπαν εκδηλώνεται, είμαι Εγώ μόνο που λάμπω.
Ω, υποκλίνομαι στον Εαυτό μου που δεν είμαι τίποτα που μπορεί ποτέ κανείς να το σκεφτεί ή να το πει, αλλά είμαι και τα πάντα που μπορεί να σκεφτεί ή να πει κανείς. Εγώ μόνο κρατώ αυτό το σύμπαν μέσα στην αιωνιότητα χωρίς αυτό ποτέ να με αγγίζει ή να με επηρεάζει.
Ω, πόσο δοξασμένος είμαι Εγώ στον οποίο όλες οι ψευδαισθήσεις εμφανίζονται και εξαφανίζονται. Στην κατάσταση του βαθύ ύπνου, αυτός που ονειρεύεται, ο ονειρικός κόσμος και η διαδικασία του ονείρου, παρ’ όλο που εμφανίζονται να είναι πραγματικά, φαίνονται αργότερα να είναι απατηλά και μη πραγματικά. Έτσι ακριβώς και στην κατάσταση της εγρήγορσης αυτός που αντιλαμβάνεται, αυτό που αντιλαμβάνεται και η διαδικασία της αντίληψης, είναι όλα απατηλά και μη πραγματικά. Εγώ μόνο είμαι ο αψεγάδιαστος Εαυτός στον οποίο όλες οι πλάνες εμφανίζονται εξαιτίας της άγνοιας.
Η ρίζα κάθε δυστυχίας είναι η διττότητα. Δεν υπάρχει κανένα άλλο ίαμα γι’ αυτήν την ασθένεια, εκτός από την συνειδητοποίηση ότι όλα τα αντικείμενα των εμπειριών είναι μη πραγματικά και πως ό,τι υπάρχει είναι η Μία, η αγνή Συνειδητότητα κι Ευδαιμονία.
Εξαιτίας της άγνοιας επέβαλα στον εαυτό μου τους περιορισμούς του σώματος, του νου και του κόσμου. Αλλά τώρα παραμένω στον Εαυτό μου, το Απόλυτο, αδιάκοπα αντανακλούμενος στην Αλήθειά μου, σαν αγνή Συνειδητότητα.
Δε γνωρίζω ούτε δεσμά, ούτε ελευθερία, γιατί είμαι Αιώνια Ελεύθερος. Με το θάνατο της άγνοιας, η πλάνη του κόσμου έχασε τη βάση της και ο κόσμος έπαψε να υπάρχει. Μόλις η πλάνη διαλυθεί και αποκαλυφθεί ότι υπάρχει μόνο το σχοινί, πώς μπορεί η ψευδαίσθηση του φιδιού να εμφανισθεί και να παρθεί στα σοβαρά;
Γνωρίζω με βεβαιότητα ότι το σώμα και το σύμπαν δεν είναι τίποτα και ότι μόνο ο Εαυτός είναι Αγνή Συνειδητότητα. Σώμα, παράδεισος και κόλαση, δουλεία κι ελευθερία και επίσης δυστυχία, βάσανα και φόβος είναι σκέτη φαντασία. Τι έχω να κάνω Εγώ μ’ όλα αυτά, Εγώ που η φύση μου είναι η Αγνή Συνειδητότητα;
Ω, δεν βρίσκω καμία διττότητα. Παρ’ όλο που φαίνεται να υπάρχει ένα πλήθος ατομικών όντων, Εγώ βλέπω μόνο τον Εαυτό μου. Αφού δεν υπάρχει τίποτα πραγματικό πέρα από τον Εαυτό μου, σε τι θα μπορούσα να προσδώσω έναν απατηλό εαυτό;
Δεν είμαι αυτό το σώμα και ούτε έχω ένα σώμα. Δεν είμαι αυτός ο νους και ούτε έχω ένα νου. Δεν είμαι εξατομικευμένη προσωπικότητα και ούτε έχω προσωπικότητα. Δεν είμαι ούτε το εγώ, ούτε η ψυχή. Είμαι Αγνή Συνειδητότητα. Αυτά ήταν πραγματικά τα δεσμά μου, ότι διψούσα για ζωή νομίζοντας ότι θα έφτανα σ’ ένα τέλος, κι έτσι αρνήθηκα την αιώνια φύση του Εαυτού μου.
Ω, σε μένα που είμαι ο Άπειρος, Απεριόριστος Ωκεανός, το φύσημα του ανέμου του νου δημιουργεί τα πολυποίκιλα κύματα του κόσμου. Με τη γαλήνια χαραυγή της Γνώσης, χάνονται και πάλι χωρίς να αφήσουν ίχνη. Σε μένα τον Απέραντο Ωκεανό, τα κύματα των ατομικών εαυτών με τα αμέτρητα ονόματα και μορφές αναδύονται, χτυπούν το ένα το άλλο, παίζουν για λίγο και εξαφανίζονται, σύμφωνα με τη φύση τους. Εγώ ο ωκεανός μένω ανεπηρέαστος.
Το εγώ εμπορεύεται καλούς και κακούς καρπούς κι επιτυγχάνει κέρδη και απώλειες, μέσα από ατελείωτα πήγαιν’ έλα, χρησιμοποιώντας το πλοίο του κόσμου για να συνεχίζει το εμπόριό του. Αλλά δυστυχώς γι’ αυτό, όταν ο νους εξαφανίζεται κι η πλάνη του κόσμου καταστρέφεται, τότε σβήνει τελείως. Τέτοια είναι η εμπειρία μου.
Ο Ασταβάκρα δοκιμάζει τον Τζάνακα
Ο Ασταβάκρα είναι πολύ ευχαριστημένος με την πραγμάτωση της Υπέρτατης Αλήθειας από τον Τζάνακα. Αλλά επιθυμεί να δοκιμάσει την έκταση της νοητικής του μεταμόρφωσης. Προκαλεί τον Τζάνακα με τα ακόλουθα λόγια:
Γνωρίζοντας ότι ο εαυτός σου είναι ο Ένας ακατάστρεπτος Εαυτός, πώς γίνεται τότε εσύ, ενώ είσαι βυθισμένος στη γαλήνη, να αισθάνεσαι ακόμα προσκολλημένος στην απόκτηση πλούτου;
Πόσο γρήγορα η απληστία δείχνει το μοχθηρό της πρόσωπο, όταν κάποιος περνάει μια λαμπερή πέτρα, γαρνιρισμένη με κάλπικο χρυσό, για τον αληθινό χρυσό, επειδή έχει άγνοια της μοναδικής στιλπνότητας του αγνού χρυσού! Έτσι και στον εξαπατημένο άνθρωπο αναδύεται μια ανόητη λαχτάρα για ιδιοκτησία, καθώς με την άγνοια που έχει,
βλέποντας τα απατηλά αντικείμενα του κόσμου, νομίζει ότι έχουν τη λάμψη του αιώνιου Εαυτού. Αλλά εσύ που έχεις γνωρίσει, ότι είσαι η μία ανώτατη ολότητα, στην οποία το σύμπαν εμφανίζεται σαν κύματα στον ωκεανό, γιατί περιπλανιέσαι ακόμα σαν ένας αξιοθρήνητος φουκαράς;
Αφού γνώρισες ότι ο Εαυτός σου είναι Αγνή Συνείδηση και ότι είναι αξεπέραστα όμορφος, πώς μπορείς ακόμα να είσαι προσκολλημένος σε αισθησιακά αντικείμενα και να επιτρέπεις στον εαυτό σου να γίνεται ακάθαρτος; Είναι παράξενο εσύ που εμμένεις στο υπέρτατο Αντβαϊτά (μη δυϊσμό) και έχεις σκοπό την απελευθέρωση, να υπόκεισαι στις απολαύσεις και να επιτρέπεις στον εαυτό σου να συνεχίζει να εξασθενεί από ερωτικές διασκεδάσεις. Όταν γνωρίζεις ότι η ηδονή είναι ένας εχθρός της Γνώσης, όταν πλησιάζεις τις τελευταίες σου μέρες με τη ζωτικότητά σου να χάνεται μέρα με τη μέρα, είναι παράξενο ακόμα να είσαι παθιασμένος για αισθησιακές απολαύσεις.
Με ποιον μπορούμε να συγκρίνουμε αυτή τη μεγάλη Ψυχή, που είναι ικανοποιημένη με την αυτογνωσία και δεν διψάει ούτε καν για απελευθέρωση; Είτε σε γιορτή, είτε σε βάσανα, ο γαλήνιος άνθρωπος της Γνώσης, βλέπει μόνο τον Απόλυτο Εαυτό και παραμένει βυθισμένος στην ειρήνη, χωρίς ποτέ να διψά για αισθησιακή ικανοποίηση ή να νοιώθει θυμό. Αλλά εσύ που έχεις καταλάβει την τελική Αλήθεια και που νοιώθεις αδιαφοροποίητος προς την δράση ακόμα και του δικού σου σώματος, παρατηρώντας το σα να ήταν κάποιου άλλου, πώς μπορείς να επηρεάζεσαι ακόμα από τον έπαινο ή την κατηγορία;
Όταν εσύ με τον σταθερό νου γνωρίζεις ότι τα αντικείμενα της αντίληψης δεν έχουν καμία αξία, πώς μπορείς ακόμα να θεωρείς ένα πράγμα αποδεκτό και ένα άλλο μη αποδεκτό; Όταν έχεις εγκαταλείψει τις εγκόσμιες προσκολλήσεις κι έχεις εξαγνίσει το νου σου απ’ όλες τις επιθυμίες, όταν είσαι πέρα από τα ζεύγη των αντιθέτων και κοιτάς όλες τις εμπειρίες με την ίδια αδιαφορία, βλέποντάς τες σαν απλά συμβάντα που είναι φυσικό να παρουσιάζονται, πώς μπορείς παρόλα αυτά να κυνηγάς την απόλαυση και να απομακρύνεσαι από τον πόνο;
Συνειδητοποιώντας ότι αυτό το σύμπαν είναι μια σκέτη ψευδαίσθηση κι έχοντας χάσει την περιέργειά σου γι’ αυτό, πώς γίνεται εσύ που έχεις πετύχει ένα σταθερό νου, να φοβάσαι την προσέγγιση του θανάτου;
Ο Τζάνακα απαντά στην πρόκληση του Ασταβάκρα
Ο Τζάνακα ήρεμα αποκρίνεται στην πρόκληση του Ασταβάκρα:
Ω, φωτισμένε Διδάσκαλε! Ο Γνώστης του Εαυτού που είναι πάντα συνειδητός της αλήθειας του, παίζει το παιχνίδι της ζωής στον κόσμο, αλλά δεν αγγίζεται απ’ αυτό. Πώς μπορεί να συγκριθεί με τον αδαή άνθρωπο του κόσμου, που είναι περιστοιχισμένος και φορτωμένος με προσκολλήσεις, όπως ένα φορτωμένος γάιδαρος;
Ο άνθρωπος της Αυτογνωσίας, παραμένει στη γαλήνια κατάσταση της ικανοποίησης, που είναι η αληθινή του φύση, χωρίς την παραμικρή προσπάθεια, χωρίς να νοιώθει τα κεντρίσματα της επιθυμίας ή της λαχτάρας, ενώ ακόμα και οι επουράνιες στρατιές, λιώνουν από καημό για την εμπειρία αυτής της εκστατικής κατάστασης.
Πώς μπορεί η καρδιά αυτού που έχει γνωρίσει τον Αιώνιο Εαυτό, να αγγιχτεί ποτέ από την αρετή ή από την αμαρτία; Είναι σαν τον ουρανό, ο οποίος δεν επηρεάζεται από τα σύννεφα που φαίνεται να τον σκοτίζουν ή από το ουράνιο τόξο που φαίνεται να τον ομορφαίνει.
Αυτή η μεγάλη Ψυχή, που έχει γνωρίσει ότι ολόκληρο το σύμπαν είναι μόνο ο Εαυτός, πάντα θα δρα αυθόρμητα και φυσικά, χωρίς ίχνος επιθυμίας. Άφοβα κάνει αυτό που είναι άξιο να γίνει, χωρίς να νοιάζεται για τον έπαινο ή την κατηγορία.
Ανάμεσα σ’ όλα τα δημιουργημένα όντα, από την κατώτερη τούφα χορταριού ως το ψηλότερο ουράνιο ον, μόνο ο σοφός δρα χωρίς επιθυμία ή απέχθεια. Ευλογημένος είναι πράγματι αυτός ο σπάνιος Φωτισμένος, που πάντα παραμένει στο Απόλυτο και γνωρίζει ότι ο Υπέρτατος Εαυτός είναι τα πάντα που ανέκαθεν υπήρξαν και υπάρχουν.
Ο Ασταβάκρα οδηγεί τον Τζάνακα προς την διάλυση του εγώ
Στο άκουσμα του βάθους της κατανόησης του Τζάνακα, ο Ασταβάκρα οδηγεί τον Τζάνακα προς την τελική διάλυση της πλασματικής του ατομικότητας.
Εσύ ο Υπέρτατος Εαυτός, είσαι εντελώς αδέσμευτος. Είσαι ελεύθερος από την επαφή με οτιδήποτε, ότι κι αν είναι αυτό. Αφού η αιώνια κατάσταση της Ύπαρξής σου είναι απόλυτα αγνή και ελεύθερη, τι υπάρχει να απαρνηθείς; Πάψε να ταυτίζεις τον εαυτό σου με αυτόν τον ψεύτικο ατομικό εαυτό. Κατάστρεψε την ταύτισή σου με το σύμπλεγμα του σώματος κι ως εκ τούτου μπες στην κατάσταση της διάλυσης.
Σε σένα τον Υπέρτατο Εαυτό, τα σύμπαντα αναδύονται όπως οι ασήμαντες φυσαλίδες αναδύονται στον απέραντο ωκεανό. Γνωρίζοντας ότι ο Εαυτός σου είναι η ολότητα του απέραντου ωκεανού, που είναι πάντα ένας, παράτησε την ταύτισή σου με αυτήν την στιγμιαία φυσαλίδα και μπες στην κατάσταση της διάλυσης, παραμένοντας στο Απόλυτο.
Γνωρίζοντας ότι το σύμπαν δεν είναι πραγματικό κι ότι έχει προβάλλει τον εαυτό του πάνω σου, όπως το απατηλό φίδι στο σχοινί, μπορεί τότε αληθινά να υπάρχει μέσα σε σένα που είσαι Αγνός; Το σύμπαν είναι απλά ένας αντικατοπτρισμός, μια ψευδαίσθηση, που αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις. Δεν έχει καμία σχέση με Εσένα. Γνωρίζοντας αυτό, εγκατέλειψε όλα τα υπολείμματα της σωματικής συνείδησης και μπες στην κατάσταση της διάλυσης.
Εσύ, ο απόλυτος Εαυτός είσαι τέλειος. Είσαι πάντα ανέγγιχτος από τη δυστυχία και την ευτυχία, την ελπίδα και την απελπισία, το θάνατο και τη ζωή, από τα σκαμπανεβάσματα της ζωής και τα ζεύγη των αντιθέτων. Γνωρίζοντας ότι είσαι πάντα ο ίδιος, πάντα Ανεπηρέαστος, Αγνός και Αδιάφθορος, εγκατέλειψε κάθε ταύτιση με αυτόν τον ατομικό εαυτό και μπες στην κατάσταση της διάλυσης.
Ο Τζάνακα μιλά για την κατάσταση που δεν έχει όρια
Από τα βάθη της ύπαρξής του ο Τζάνακα αναφώνησε:
Είμαι Απεριόριστος, είμαι, σαν το δίχως όρια Διάστημα, στο οποίο ο φαινομενικός κόσμος δεν είναι παρά ένα μικρό δοχείο, περικυκλωμένο και διαπερασμένο από Εμένα. Είμαι σαν τον Απέραντο Ωκεανό και το σύμπαν είναι ένα μικρό κύμα που παίζει μέσα μου. Είμαι σαν την ατελείωτη έρημο και το σύμπαν είναι ένας αντικατοπτρισμός, που προβάλλει απατηλές εικόνες μέσα μου. Είμαι το Ένα θεμέλιο, η β&a